Neden Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası değil de “Türkiye Cumhuriyet Merkez” Bankası? Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, bilindiği üzere Atatürk’ün kurduğu kuruluşlardandır. 11 Haziran 1930 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu kabul edilmiş ve 3 Ekim 1931 tarihinde Merkez Bankası kurulmuştur. Yaygın ve yanlış bir anlayışla, TCMB’nin kısaltması, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası şeklinde okunmaktadır. “Cumhuriyet” sözcüğü; ulusal tarihin en kısa ve özlü vurgusudur. Tıpkı “Cumhuriyet Halk Partisi”ndeki cumhuriyet gibi. Cumhuriyet Savcısı da aynı şekilde değerlendirilir.
Ayrıca, tarihsel süreç incelendiğinde merkez bankasının bağımsızlığına her zaman vurgu yapılmak istendiğinden, devlete olan aidiyet anlamı kazandırmamak için Türkiye Cumhuriyeti yerine Türkiye Cumhuriyet ifadesi kullanılmıştır.
Bu konuda TCMB’nin resmi internet sayfasında yapılan açıklama aşağıdadır:
Bankanın unvanı neden “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası”?
11 Haziran 1930 tarih ve 1715 sayılı Kanun (Mülga) ile Merkez Bankası “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” unvanı altında özel hukuk tüzel kişiliğine sahip ve özel sermayenin de katıldığı bir anonim ortaklık olarak kuruldu. Bu düzenlemeyle Devletten ayrı ve bağımsız olduğu hususuna özel bir önem verildi. Bu amaç çerçevesinde, Bankanın Kuruluş Kanunu tasarısında adı “Cumhuriyet Merkez Bankası” olarak öngörülmüşken, Türkiye Büyük Millet Meclisi Komisyonunda uluslararası ilişkiler de düşünülerek “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” olarak değiştirilmesine karar verildi; Bankanın bağımsızlığını vurgulama amacı güdülerek “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresine ve kısaltılmış şekli olan “T.C.”ye özellikle yer verilmedi. Kanun koyucu tarafından Bankanın devlete ait bir kuruluş; bir kamu kuruluşu olduğu izlenimi vereceği endişesiyle bundan özenle kaçınıldı. Halen yürürlükte bulunan 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 1. maddesinde de, Bankanın anonim şirket ve özel hukuk tüzel kişiliği ile unvanı “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” olarak aynı şekilde korundu. Kaynak
